İnsan belli hasletlerle, yeteneklerle annesinden doğar. Bu yetenekler, eğitim ve öğretim ile gelişir. Dinsel ve bilimsel eğitim- öğretim, olumlu şekilde kazandırılırsa; iyi, güzel, doğru, dürüst, yararlı insan oluşur.
Olumsuz eğitim yapılırsa, zararlı bir varlık meydana gelir. Bunun için eğitim ve öğretim dinsel ve bilimsel yapılmalıdır.
Dinsel ve bilimsel değerler doğru öğretilmeli. İnanç, ibadet, güzel ahlak, muamelat eğitimi doğru yapılmalı. Yararlı ahlak, İslam dininin önemli bir değeridir. İyi insan, güzel insan, yararlı insan, olgun insan yetişmesi hedeflenmeli. Doğru bilgi ile eğitim- öğretim yapılmalı. İnsan önce kendine, ailesine, akrabalarına, komşularına, arkadaşlarına, insanlara, hayvanlara, bitkilere, çevreye, insanlığa yararlı olmalıdır.
İnsan, vatanına, milletine, devletine, bayrağına, bağımsızlığına, özgürlüğüne karşı görevlerini öğrenip, eksiksiz yerine getirmeli. En küçük bir zararda- ziyanda bulunmamalı. Bunun bir kul hakkı olduğunu unutmamalı. Kul hakkı çok önemlidir. Allah cc. Kul hakkını bağışlamaz, affetmez. Zira bu başkalarına karşı bir sorumluluktur. Muhatabı insandır.
Bizler hem dinimize karşı görev ve sorumluluklarımızı yapmakla yükümlüyüz. Hem devletimizin bize yüklediği görev ve ödevleri yerine getirmeliyiz. Yurttaş olarak dinimize ve devletimize karşı görevlerimizi öğrenip, eksiksiz yerine getirmeliyiz.
Yararlı olmak için öncelikle iyi bir eğitim- öğretim, kültür, sanat, meslek, zanaat, tarım, hayvancılık, teknik, teknoloji eğitimi almalıyız. Devletimize, milletimize ne gerekiyorsa, toplum olarak onu öğrenmeliyiz.
Stratejik çok kaliteli, verimli çalışmalıyız. Hiç boşa, fuzuli işlerde zaman öldürmemeliyiz. Zaman ve sağlık çok önemlidir. En iyi şekilde değerlendirmeliyiz. Sağlıklı, doğal, yeterli, dengeli, ölçülü beslenmeliyiz. Mutlaka ama muhakkak düzenli, sistemli spor yapmalıyız.
Helalinden çok çalışıp, çok kazanmalıyız. Helal ve zorunlu durumlarda harcama yapmalıyız. Tutumlu olmalıyız. İsraf etmemeliyiz. Öyle gezi, eğlence, oyalanma, eylenme, avunma peşinde koşmamalıyız. Kazancımızın bir kısmını tasarruf etmeliyiz. Kara günde, zor günde bize para gerekir. Ak akçe kara gün içindir. Bunu unutmamalı. Sağlık ve eğitim için para biriktirmeliyiz. Sağlık ve eğitim çok önemlidir.
Bugün insanlarımız tatil diye kredi kartı kullanıp, tatil yapmaktadır. Tatili de daha çok kirlenmiş, fosseptiğe dönüşmüş, denizlere girmekle yapmaktadırlar. Nefsi tatmine çalışmaktadırlar.
İyi insan, yararlı, dürüst insan olmaya azmetmeli. Azmedersek, niyet edersek, azmedersek, başarırız. Yılmamak, umutsuzluğa düşmemek gerekir. Bilgi almak, iyi bir geçerli eğitim almak çok önemlidir. Bilim ve hak din İslam çok önemlidir.
Ahlak, etik anlayış denildiğinde, akla İslam dini gelmelidir. İslam dini İlahi bir ahlaktır. Kur’an, peygamber sas. Ahlakıdır. Allah’ın insanlar için seçtiği güzel ahlaktır. İnsana insanlığı kazandıran, ahlaki değerlerdir. Ahlak olmadan, insan, insani özelik göstermez. İyi mümin ve Müslüman da olmaz. Ahlaki olmayanın olması gereken yükümlükleri olmaz. Bunun içindir ki, insanlara mutlaka ahlak kazandırılmalıdır. Bu da İslam dini ile yapılmalıdır.
Ülkemizde ve dünyada ahlak, etik anlayış ile ilgili çok az kitap yayımlanmaktadır. Oysa tüm insanlığın sorunu; ahlak yoksunluğundan kaynaklanmaktadır.
Okulda her ders verilirken, derste ahlak içeriği olmalıdır. Tarih, edebiyat, İslam dersleri; ahlak değerleri ile anlatılmalı. Her derste ahlak kazandırılmaya çalışılmalı. Niyet, duygu, düşünce, davranışların ahlaklı olması sağlanmalıdır.
Bireye, aileye, topluma, devlet yöneticilerine ahlak kazandırılmalı.
Ahlaksız birey işe yaramaz. Zararlı olur.
Ahlaktan yoksun aileler ayakta kalamaz, dağılır.
Ahlaktan yoksun toplum, sağlıklı olamaz, çürür.
Ahlak, adalet, dürüstlükten uzak devlet yönetimleri huzurlu ve mutlu edemez.
Tüm anarşiler, şiddetler, terör, çatışmalar, kaos, kavgalar, dövüşler, saldırmalar, savaşların temelinde ahlaksızlık bulunmaktadır. Toplumun barış içinde yaşayamamasında da ahlak eksikliği bulunmaktadır.
İnsan, aklını, zekâsını, beynini, gönlünü doğru, dürüst kullanmadığında, hem kendi hem başkaları zarar görür. Doğru bilgiyle hareket etmediğinde, insanlıktan çıkar, hayvan altı yaratık- mahlûk durumuna düşer.
İnsan, beynini dosdoğru, mutlak bilgilerle kullanmalı. Doğru ve yararlı bilgiler edinmeli. Zekâsını yararlı bilgi edinme, sorun çözmede kullanmalı. Günü doğru yaşadığı gibi geleceğe doğru şekilde her yönü ile hazırlanmalı. Kendini ve başkalarını hayırlı, yararlı işlere motive etmeli. Etkin öğrenme ve öğretme yapmalı. Yeteneklerini beceriye dönüştürmeli. Sağlık, esenlik içinde zamanı en iyi şekilde değerlendirmeli.
Her işte yapıcı, olumlu, özenli, dürüst olmalı. Planlı, projeli, programlı işler yapmalı. Plansız işlerde bulunmamalı. Hassas, duyarlı, özenli olmalı. Hayatta ölçülü, dengeli, doğru hareket etmeli. Öğrenmeye ve öğretmeye her gün zaman ayırmalı. İşte başarılı olmak için öğrenmeyi sürekli sürdürmeli.
Öğrenme istek ve merak ile başlar ve devam eder. İstek ve merak ile öğrenmeye çalışmalı. Öğrenmek için gezi, gözlem, inceleme, araştırma da yapmalı. Sadece kitap ile yetinmemeli.
Her türlü afete, felakete, fecaate, doğal ve beşeri afetlere hazırlıklı olmalı. Doğal afetlerin tümünü düşünüp, ona göre hareket etmeli. Ona göre hazırlık yapmalı. Ona göre yapılanma yapmalı. Gidip de ırmak kenarlarına, bayırlara, heyelan bölgesine, deniz kıyısına, orman içine bina yapmamalı. Yıldırımlık muhakkak yapmalı. Orman içinde konut yapıp, yangına teslim etmemeli. Ovalarda yerleşke yapıp, su baskınına, sele uğratmamalı. Doğal afetleri önce öğrenip, sonrada korunma yollarını öğrenmeli. Bugün bu dünyada yeterince yapılmadığından; felaket, musibet, gazap, hiddet, deprem gibi onlarca doğal afette onarılmayacak büyüklükte zararlar görülmektedir.
Çok bilgili, bilgin, bilge olmalı. Güzel ahlak sahibi olmalı. Temizlik, doğruluk, iyilik, özveri, adalet, doğruluk, dürüstlük, bağışlama, hoşgörü, sevgi, saygı sahibi olmalı. Yüce allah2ın emrini tutmalı. Yasakladıklarından sakınmalı. İyiliği çoğaltıp, yaymalı. Adalet asıldır ve esastır. Doğruluk, dürüstlük, adalet; İslam dinin temel esaslarındandır.
Sabırlı olmalı. Sabretmeli. Gazap, hiddet, öfke, sinirlilik içinde iken hareket etmemeli. Sarhoş olmamalı. Sarhoş iken ona- buna sataşmamalı. Alçak gönüllü, ağırbaşlı, efendi olmalı. Cömert olmalı. Cimri, pinti olmamalı. Güven vermeli. Güvenilir olmalı.
Allah cc. 70 taneden fazla ayette sabırlı olmayı, sabretmeyi emretmiştir. Allah cc. Emri tutmayanlar, iki âlemde perişan olur. Affedici olmalı. Bağışlayan olmalı. Adil olmalı. Dürüst olmalı. Cömert olmalı. Ama israfçı asla olmamalı. Akıllı hareket etmeli. Beyni doğru kullanmalı.
Âlemlerin Rabbi Yüce Allah’a eş- ortak- şirk koşmamalı. Anne ve babaya asla kötü, çirkin davranmamalı. Diğerkâm hareket etmeli. İbadetleri peygamberimiz gibi yapmalı. İyilikleri hakkıyla doğru yapmalı. Komşu, akraba, arkadaşlara çok iyi davranmalı. Kul hakkına saygılı olmalı. Manevi değerlere sahip çıkmalı. Sorumlulukları eksiksiz yerine getirmeli. Sözün eri olmalı. Yardımlaşma, dayanışma, paylaşma içinde olmalı. Yoksula, kimsesize yardım etmeli.
Müslüman olumlu, pozitif enerji yayar. Olumsuzluk yaymaz. Yayarsa ondan iyi bir mümin ve Müslüman olmaz.
Aldırmazlık, ciddiyetsizlik, umursamazlık, dert edinmemek, duyarsızlık, hassasiyetsiz, vurdumduymaz, ihmalkâr, ilgisiz, bilgisiz, yalancı, özensiz, sorumsuzluk gibi olumsuz tavırlı asla olmamalı. Olursa, hemen tövbe edip, hakka, hakikate yönelmeli.
Öğretmenlerin ve ebeveynlerin derslerinde yardımcı olmalarını başarılı yapacak iki yol ve yöntem açıklamak istiyorum. Şöyle ki:
İlkokul çocuklarına “çarpım tablosunu” ezberletme, çarpma işleminde kullanmanın nasıl başaracağını açıklamaya çalışacağım.
Bugün 8. Sınıfta bile okuyan öğrencilerin çarpım tablosunu kullanamadığını biliyoruz, görüyoruz. Oysa ben öğretmenliğim sırasında 2. Sınıfta çarpım tablosunu kullanmasını öğretirdim. Farklı bir yol ve yöntem izlerdim. Şöyle ki:
1- Çarpım tablosunu ezberletmeden önce, ritmik saymayı öğretirdim. Çarpım tablosundan 2’leri ezberletmeden, ikişer ritmik saymayı, 3-4-5-6-7-8-9’ar ritmik saymayı öğretirdim.
2- Ritmik saymayı öğrettikten sonra, sırasıyla; 2’leri çarpım tablosundan ezberletirdim.
3- İkileri doğrusuna, tersine, yukarıdan aşağı, aşağıdan yukarı ezberletirdim. Sonrada 2’lerden karışık sorarak, kavramış olup, olmadığına bakardım. Her öğrenci için bir cetvel tutardım.
4- İkileri ezberlettikten sonra, 2 basamaklı sayıları hep 2 ile çarpma yaptırırdım. Ev ödevi olarak da verirdim. İkiler kavratıldığında, 3’leri aynı şekilde kavratmaya çalışırdım.
5- Yönetmelik gereği çarpım tablosunun tümü 3. Sınıfta kavratılmalıdır. Ama ben 2. Sınıfta bunu başarırdım. Öğrenciler kavrar ve çarpım tablosunu kavrardı.
6- Başka sınıflara girdiğimde, 5. Sınıfta bile öğrencilerin çoğunun çarpım tablosunu kullanamadığını görürdüm. Hatta ben emekli olduktan sonra etüt merkezinde görev yaptım. 8. Sınıfların çarpım tablosunu kullanamadığını gören, matematik öğretmeni, etüt merkezindeki, görevine son verip, gitti.
7- Öğretmen, öğrenciye göre yol ve yöntem uygulamasını keşfedip, kullanmalı.
8- Bunu farklı derslerde de yapmalı.
Sosyal Bilgiler dersinde, Türkiye’yi tanıtmada 4. Ve 5. Sınıfta şu yolu izlerdim:
Önce Türkiye’mizi genel olarak harita üzerinde tanıtırdım. Siyasi ve fiziki yönlerini anlatırdım.
1- Öğrencilere Türkiye haritasını çizdirirdim. Üzerinde illeri, gölleri, denizleri, dağları, ırmakları belirttirirdim.
2- Sonra Coğrafi bölgeleri sırasıyla işlemeye başlardım. Karadeniz, Marmara, Ege, Akdeniz, İç Anadolu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu Bölgelerini anlatırdım. Her bölgeye en az bir ders saati ayırırdım. Her bölgeyi siyasi, fiziki yönüyle çizdirirdim. Acele etmezdim. Ülkemizi iyi tanımalarını sağlamak için kavramalarını, tanımalarını sağlardım.
3- Öğrencilere de anlatmalarını yaptırıldım.
4- Konu hakkında sorular çözdürürdüm.
Din Kültürü ve ahlak Bilgisi derdini de yine en iyi şekilde kazandırmaya çalışırdım. Dersi ben anlattığım gibi öğrencilere de anlattırırdım. Konu hakkında sorular çözdürürdüm.
1- Namaz dualarını her öğrenciye Subhaneke’den, Velasrı’ya kadar ezberlettirirdim. Bir de Ayete’l kürsü’yü ezberlettirirdim. Her öğrenciye cetvel tutardım.
2- Vakit namaz kıldırırdım. Bunun için hiç tepki görmedim. Alevi köyünde de tepki görmedim.
Öğrencilere en iyi sözlerle, edeple, hayâyla, güzel Türkçeyle ders verilmeli. Sevdirerek, sıkmadan anlatılmalı. Hoşgörülü ve bağışlayıcı olmalı. Zor durumda yardım etmeli. Sözümüzde durmalı. Adaletle davranmalı. Özverili olmalı. Ahlakı değerlere bağlı kalmalı.
İslam ahlakını, edebini, hayâsını, nezaketini, zarafetini, kibarlığı, görgü kurallarını öğretmeli. Maddi, manevi temizliği öğretip, yaşam tarzı yaptırmalı. Doğruluğu, dürüstlüğü benimsetmeli. İslam sevgi, saygı, temizlik dinidir. Özellikle bunları kavratmalı. Kul hakkına özen göstermek, İslam dinin başlıca ilkelerindendir. Benimsetmeli.
Ahlaklı insan nasıl olur, soruna yanıt aramalı.
İyi insan nasıl olur, anlatıp, örnekler vermeli.
Âlemlerin Rabbi Yüce Allah’ı ve peygamberini sevgi, saygı diliyle anlatmalı.
İyi, güzel, doğru, dürüst, güzel ahlaklı, edepli, hayâ sahibi, yararlı insan yetiştirmek için İslam dinini ve bilimi uygun dille anlatmalı, açıklamalı. İslam dini evrensel bir dindir. Herkese anlatmalı, açıklamalı, bildirmeli.
