İş kazaları, işçi sağlığı ve güvenliği alanında en kritik konulardan biridir. Özellikle iş güvenliği tedbirlerinin yeterli alınmadığı sektörlerde iş kazalarının oranı oldukça yüksektir. İnşaat, üretim, maden, lojistik gibi sektörlerde çalışan işçilerin her an bir kazaya maruz kalma riski bulunur. Bu tür olaylar, sadece fiziksel zarar değil, aynı zamanda ekonomik ve psikolojik yıkım da yaratabilir. Bu yüzden kaza sonrası hak arama süreci büyük önem taşır. Bu sürecin en önemli adımı ise İş Kazası Tazminat Hesaplama işlemidir.

İş Kazası Tazminatı Nedir?

İş kazası tazminatı, kaza sonucu zarar gören çalışana veya yakınlarına ödenen maddi ve manevi zararların karşılanmasını amaçlayan bir hukuk hakkıdır. Tazminat yükümlüsü çoğunlukla işveren olsa da bazı durumlarda SGK veya özel sigorta şirketleri de ödeme yapmakla sorumlu tutulabilir.

İş Kazası Hangi Durumlarda Geçerli Sayılır?

Bir olayın “iş kazası” kapsamında değerlendirilebilmesi için 5510 sayılı Kanun'a göre aşağıdaki kriterlerin sağlanması gerekir:

  • Olayın çalışanın işini yaptığı sırada gerçekleşmesi,
  • İşyeri içinde ya da işverenin gözetiminde gerçekleşmiş olması,
  • Görevli olarak işyeri dışında bulunulan yerde meydana gelmiş olması,
  • Sigortalı çalışanın zarar görmesi.

İş Kazası Tazminat Türleri

İş kazası sonucu çalışan veya yakınları farklı başlıklar altında tazminat talep edebilir. Bunlar:

  • Sürekli iş göremezlik tazminatı: Kalıcı sakatlıklar için ödenir.
  • Geçici iş göremezlik tazminatı: Tedavi süresince çalışamayan işçiye verilir.
  • Destekten yoksun kalma tazminatı: Vefat durumunda aile bireylerine ödenir.
  • Manevi tazminat: Yaşanan acı ve travma için talep edilir.
  • Bakım ve tedavi giderleri: Fizik tedavi, hastane masrafları ve özel bakım ücretleri gibi giderlerdir.

İş Kazası Tazminat Hesaplama Nasıl Yapılır?

Hukuki ve aktüeryal açıdan doğru tazminat hesabı yapılabilmesi için çok sayıda faktör dikkate alınır. Bunlardan en önemlileri şunlardır:

1. İşçinin Yaşı

Genç yaştaki bir işçinin aktif çalışma süresi daha uzun olacağı için, ileride elde edeceği gelir kaybı daha yüksek hesaplanır. Bu durum tazminat miktarını doğrudan artırır.

2. Aylık Gelir

Bordrolu çalışanlarda net maaş, serbest çalışanlarda ise beyan edilen gelir esas alınır. SGK primleri, mesai ücretleri, yol ve yemek yardımları gibi ek ödemeler de dikkate alınır.

3. Sakatlık Oranı

Resmi sağlık kurumlarından alınacak “sağlık kurulu raporu” ile işçinin bedensel iş gücü kaybı yüzde olarak belirlenir. Örneğin %40 oranında sakatlık varsa, tazminat buna göre hesaplanır.

4. Kusur Dağılımı

Kazada işverenin ya da üçüncü kişilerin kusurlu olması gerekir. İşçi de kusurluysa, bu oran tazminattan düşülür. Örneğin %80 işveren, %20 işçi kusurluysa; tazminatın %80’i ödenir.

5. Çalışma Süresi ve Emeklilik Yaşı

İşçinin aktif olarak kaç yıl daha çalışabileceği hesaplanır. Türkiye’de bu süre genellikle 60-65 yaş olarak kabul edilir.

6. Bilirkişi Raporu ve Mahkeme İncelemesi

Mahkeme sürecinde atanacak bilirkişi, İş Kazası Tazminat Hesaplama işlemini yapar. İskonto, reel faiz oranı, enflasyon, sosyal yardım indirimi gibi teknik hesaplamaları da içerir.

İş Kazasında Zaman Aşımı Süresi Nedir?

İş kazası tazminat davalarında zaman aşımı süresi 10 yıldır. Ancak işverenin kastı veya ağır kusuru varsa, bu süre uzayabilir. Bu nedenle mağdurların gecikmeden hukuki süreci başlatmaları önemlidir.

Sigorta Süreci Nasıl İşler?

Kazanın hemen ardından işverenin SGK’ya bildirimde bulunması gerekir. SGK raporları ve işyeri tutanaklarıyla birlikte sigorta başvurusu yapılır. Ancak birçok durumda sigorta şirketleri minimum ödeme teklif eder. Bu nedenle mağdurun hak ettiği tazminatı almak için mutlaka hukuki destek alması gerekir.

Uygulamalı Bir Örnek

Özkan Bey, bir gıda fabrikasında çalışıyordu. Elini kesme makinasına kaptırdı ve 3 parmağını kaybetti. Devlet hastanesinden %50 kalıcı iş göremezlik raporu aldı. Sigorta firması 60.000 TL teklif etti. Avukatı aracılığıyla açtığı dava neticesinde bilirkişi İş Kazası Tazminat Hesaplama yaptı ve gerçek zarar 310.000 TL olarak belirlendi. Mahkeme, Özkan Bey lehine karar verdi.

Avukatsız Süreçte Yaşanabilecek Riskler

İş kazası davaları teknik bilgi ve deneyim gerektirir. Evrak eksiklikleri, hatalı beyanlar ya da yanlış hesaplamalar mağdurun binlerce liralık hak kaybına uğramasına neden olabilir. Ayrıca anlaşmalı olarak alınan tazminatlar, ileride tekrar dava açma hakkını ortadan kaldırabilir.

Sık Sorulan Sorular

  • İş kazasında avukat tutmak zorunlu mu? Hayır ama kesinlikle tavsiye edilir.

  • İş kazası geçiren kişi sigortasızsa dava açabilir mi? Evet. Mahkeme çalışmayı tanık ve belgeyle ispat ederse tazminat alma hakkı vardır.

  • Tazminat dışında başka haklar var mı? SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği, sürekli iş göremezlik maaşı gibi haklar da doğar.

Sonuç: Adil Hesap, Güçlü Gelecek

İş kazaları, ne yazık ki geri döndürülemeyen fiziksel hasarlarla sonuçlanabiliyor. Ancak hukuki yolla adaletin tecelli etmesi, mağdurun geleceği için hayati önem taşır. Bu süreçte en doğru adım, profesyonel destekle ilerlemektir. Siz de Çözüm İstanbul Avukat ofisi ile iletişime geçerek tazminat sürecinizi güvenle başlatabilirsiniz.